Tham dự lễ kỷ niệm, có Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, nhà nước, Bộ Quốc phòng, cùng đại diện các bộ, ban, ngành trung ương, TP Hà Nội.

Kỳ tích có một không hai

Đọc diễn văn tại lễ kỷ niệm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đã ôn lại những ngày tháng lịch sử hào hùng cách đây 50 năm.

Trong 12 ngày đêm tháng 12-1972, Mỹ đã sử dụng 663 lượt máy bay B-52 và 3.920 lượt máy bay chiến thuật, ném hơn 100 ngàn tấn bom, đạn xuống Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố, thị xã miền Bắc nước ta. Riêng ở Hà Nội, không lực Mỹ sử dụng 441 lượt máy bay B-52 cùng nhiều máy bay chiến thuật, trút hàng ngàn tấn bom xuống các khu phố, sân bay, nhà ga, bệnh viện, trường học…; huỷ diệt nhiều phố xá, làng mạc; phá sập 5.480 ngôi nhà, trong đó, có gần 100 nhà máy, xí nghiệp, trường học, bệnh viện, nhà ga; giết chết 2.368 dân thường, làm bị thương 1.355 người, hủy diệt phố Khâm Thiên, khu vực có mật độ dân số đông nhất Hà Nội vào thời điểm đó.

Với tinh thần chiến đấu anh dũng, mưu trí, sáng tạo, với ý chí kiên cường, niềm tin sắt đá, nêu cao tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, quân và dân thủ đô Hà Nội, TP Hải Phòng và một số địa phương miền Bắc phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang, nòng cốt là Quân chủng Phòng không – Không quân Quân đội nhân dân Việt Nam đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn chưa từng có, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó, có 34 chiếc B-52, tiêu diệt và bắt sống hàng trăm phi công Mỹ…

Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” là kỳ tích có một không hai, mang tầm vóc lịch sử ở thế kỷ 20, bản hùng ca chói lọi trong lịch sử chống giặc ngoại xâm, giữ nước của dân tộc Việt Nam. Đó là chiến thắng của chính nghĩa, kết tinh lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, là đỉnh cao trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam; làm sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân ta; cổ vũ, động viên, thắp sáng niềm tin cho nhân loại tiến bộ trên thế giới đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, tiến bộ và công bằng xã hội. Hà Nội được bạn bè quốc tế ngợi ca là: “Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người”.

Bí thư Đinh Tiến Dũng cho biết kế thừa và phát huy truyền thống hòa hiếu của dân tộc “khép lại quá khứ, hướng tới tương lai”, nhân dân Việt Nam luôn mong muốn tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển với các nước trên thế giới, trong đó có Hoa Kỳ, theo tinh thần Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, nhà nước, nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, nền văn hóa Việt Nam và lợi ích của quốc gia-dân tộc; xây dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh, góp phần xứng đáng vào cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, công bằng và tiến bộ xã hội.

Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định: Thế hệ người Hà Nội hôm nay sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy hào khí “Thăng Long ngàn năm văn hiến”, truyền thống “Thủ đô anh hùng”; phát huy tinh thần Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, lòng dũng cảm, ý chí quật cường, trí thông minh, sáng tạo và những phẩm chất cao đẹp của cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta, sẵn sàng hy sinh tất cả vì nền độc lập của dân tộc, chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội.

Thay mặt Thành ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội, Bí thư Đinh Tiến Dũng kêu gọi toàn Đảng bộ, mỗi cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp nhân dân thủ đô tiếp tục phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, học tập và noi theo tấm gương kiên trung, bất khuất của các bậc tiền nhân, gương anh dũng, ý chí quyết tâm, lòng quả cảm của các thế hệ anh hùng liệt sĩ, đồng bào, quyết tâm đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phát triển nhanh và bền vững, xây dựng, phát triển thủ đô Hà Nội “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại” với tinh thần “Cả nước vì Hà nội, Hà nội vì cả nước”, góp phần làm cho cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của Việt Nam không ngừng được nâng cao, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa-dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, xứng đáng với công lao to lớn, khát vọng cháy bỏng và sự hi sinh cao cả của các thế hệ đi trước, viết tiếp trang sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam anh hùng.

Chủ động nghiên cứu cách đánh B.52 từ rất sớm

Phát biểu tại buổi lễ, Trung tướng Phạm Tuân, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, người trực tiếp tham gia chiến dịch 12 ngày đêm, cho biết cách đây vừa tròn nửa thế kỷ, quân và dân miền Bắc, mà trực tiếp là quân dân thủ đô Hà Nội với lực lượng nòng cốt là Quân chủng Phòng không – Không quân đã anh dũng chiến đấu đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược bằng B-52 của không quân Mỹ và làm nên chiến thắng vang dội “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”. Buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris và rút quân khỏi Việt Nam, tạo bước ngoặt quan trọng cho cuộc kháng chiến giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Với sự sáng suốt và tầm nhìn chiến lược của Bác Hồ và Trung ương Đảng, chúng ta đã khẳng định: Mỹ sẽ dùng B-52 đánh ra Hà Nội trước khi chịu thua ở Việt Nam. Từ nhận định này, Bộ Tổng Tư lệnh đã chỉ đạo cho Quân chủng Phòng không – Không quân chuẩn bị đánh B-52 từ rất sớm, với tư tưởng chỉ đạo nếu B-52 đánh vào Hà Nội phải bắn rơi tại chỗ, tiêu diệt và bắt sống giặc lái, đánh vào tinh thần của đội ngũ phi công, làm rung chuyển Nhà Trắng và Lầu Năm Góc. Tư tưởng đó được quán triệt xuyên suốt trong quá trình chuẩn bị và chiến đấu của quân và dân ta.

Đêm 18-12-1972-đêm mở đầu của chiến dịch đã diễn ra như phương án chúng ta đã dự kiến. Các trận địa radar đã sớm phát hiện B-52 thông báo để Sở Chỉ huy Quân chủng Phòng không – Không quân báo động chiến đấu kịp thời. Sau khi máy bay cường kích đánh vào các trận địa tên lửa, radar, đặc biệt đánh phủ ác liệt các Sân bay thì B-52 tiến vào các mục tiêu và tập trung là Hà Nội.

Sau 12 ngày đêm chiến đấu, chúng ta đã bắn rơi 81 máy bay các loại; trong đó, có 34 máy bay B-52. Bị thiệt hại nặng nề, Mỹ buộc phải kết thúc chiến dịch tập kích đường không, tiếp tục ngồi vào bàn đám phán và ký kết Hiệp định hòa bình về Việt Nam. Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” trong 12 ngày đêm của quân và dân Hà Nội và các tỉnh, thành lân cận, mà lực lượng Phòng không – Không quân làm nòng cốt đã thực hiện thắng lợi quyết tâm của Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.