Trong tuyên bố ngày 10-5, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland cho biết khoảng 5,4 triệu USD tịch thu từ nhà tài phiệt Nga Konstantin Malofeyev đã được bàn giao cho Bộ Ngoại giao để “khắc phục hậu quả” của giao tranh ở Ukraine.
Bộ trưởng Garland khẳng định: “Đây là lần đầu tiên Mỹ chuyển giao các quỹ bị tịch thu của Nga để tái thiết Ukraine và sẽ không phải là lần cuối cùng”.
Ông Malofeyev, 48 tuổi, là doanh nhân trong lĩnh vực ngân hàng, viễn thông và truyền thông. Vào tháng 4-2022, Bộ Tư pháp Mỹ buộc tội ông Malofeyev vi phạm lệnh trừng phạt áp đặt đối với Moscow.
Nhà tài phiệt Nga Konstantin Malofeyev. Ảnh: FORBES
Các công tố viên cho biết tài phiệt Nga đã cung cấp tài chính cho những người Nga thúc đẩy chủ nghĩa ly khai ở Crimea, bán đảo mà Nga đơn phương sáp nhập năm 2014.
Nhà tài phiệt Nga này đã bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt sau sự kiện trên, với cáo buộc “lén lút mua và điều hành các hãng truyền thông khắp châu Âu”. Ông Malofeyev cũng bị cho là nguồn tài trợ chính cho phe ly khai thân Nga ở miền Đông Ukraine.
Vào thời điểm đó, Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland cũng thông báo “truy nguyên, thu giữ hàng triệu USD từ tài khoản tại một tổ chức tài chính Mỹ do vi phạm lệnh trừng phạt đối với Malofeyev”.
Ngày 3-2- 2023, tòa án liên bang Mỹ chính thức cho phép tịch thu tài sản của ông Malofeyev. Theo đó, chính phủ Mỹ tịch thu 5,4 triệu USD từ tài khoản của ông Malofeev tại ngân hàng Sunflower.
Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova lúc đó cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nhằm lấy các khoản tiền thuộc sở hữu của Nga và chuyển đến Ukraine sẽ vi phạm quyền sở hữu và Moscow sẽ đáp trả bằng các biện pháp đối phó “thích hợp”.
Mỹ cho phép dùng tiền tịch thu từ tài phiệt Nga viện trợ cho Ukraine. Ảnh: EPA-EFE
Tài sản tịch thu từ tài phiệt người Nga Konstantin Malofeyev đã mở đường cho việc dùng số tiền này hỗ trợ Ukraine.
Bộ Tư pháp Mỹ lập lực lượng đặc nhiệm mới, được đặt tên là KleptoCapture, với mục tiêu cụ thể nhằm vào những người Nga tìm cách né các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Đài Al-Jazeera dẫn lời ông Garland cho biết: “Chúng tôi sẽ nỗ lực điều tra, bắt giữ và truy tố những người có hành vi giúp chính phủ Nga tiến hành hoạt động quân sự ở Ukraine”.
Trong số các tài sản bị Washington tịch thu có siêu du thuyền với chiếc dài 106 m thuộc sở hữu của Suleiman Kerimov, trị giá hơn 300 triệu USD, đã cập cảng ở Fiji.
Trong khi đó, năm ngoái, Tổng thống Joe Biden kêu gọi Quốc hội Mỹ tạo điều kiện dễ dàng hơn để chuyển tài sản của các nhà tài phiệt bị tịch thu sang Ukraine.
Tháng 12-2022, Quốc hội Mỹ thông qua luật cho phép một số tài sản mà Bộ Tư pháp Mỹ tịch thu được chuyển đến Ukraine thông qua Bộ Ngoại giao nước này.
Tháng 4, Bộ Tư pháp Mỹ đề nghị Quốc hội mở rộng các tài sản có thể được gửi đến Ukraine, đặc biệt là các khoản tiền bị tịch thu do vi phạm kiểm soát xuất khẩu.