Nghệ sĩ Hà Mỹ Liên qua đời vì đột quỵ tại Pháp

Nghệ sĩ Hà Mỹ Liên

Theo thông tin từ gia đình, lúc 18 giờ 50 phút ngày 30-10 (giờ địa phương), trên đường từ nhà đến điểm biểu diễn, nghệ sĩ Hà Mỹ Liên đã qua đời vì đột quỵ, thọ 74 tuổi.
“Chồng của bà là nhạc sĩ Thanh Sơn đang điều khiển xe ô tô, bỗng dưng thấy bà ngã quỵ vào ông và ra đi đột ngột. Nghệ sĩ Hà Mỹ Liên ra đi trong niềm thương tiếc của anh chị em nghệ sĩ đồng nghiệp sinh sống tại Pháp, bởi chị là người giữ lửa cho hoạt động biểu diễn sân khấu cải lương tại Pháp mấy chục năm qua” – ông Charles Thành – nhà sản xuất cải lương video nổi tiếng những năm 1980 chia sẻ.

Nghệ sĩ Hà Mỹ Liên, Thanh Kim Huệ và nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân tại quận 13, Paris – Pháp tháng 10 năm 2015

Nghệ sĩ Hà Mỹ Liên tên thật là Nguyễn Thị Thu Hà, sinh ngày 4-12-1948 tại Long Xuyên, An Giang. Trong gia đình, NSƯT Thanh Điền thứ sáu, Hà Mỹ Liên thứ bảy và Hà Mỹ Xuân thứ tám (theo cách gọi của người Nam Bộ). Năm 12 tuổi, cô bé Thu Hà cùng anh sáu Thanh Điền bắt đầu cuộc đời đi theo gánh hát.

Đoàn hát đầu tiên trong sự nghiệp của hai anh em là đoàn Kim Hoàn – Như Mai. Trên sân khấu này, Thu Hà được đặt nghệ danh là Thu Hà còn anh trai được đặt tên là Ngọc Chiếu. Vở tuồng đầu tiên mà hai anh em tham gia là vở “Phạm Công Cúc Hoa” với 2 vai Nghi Xuân, Tấn Lực.

Một thời gian sau, Thu Hà về đầu quân cho đoàn Bạch Vân, sau đó về đoàn Kim Chung. Tại đoàn Kim Chung, Thu Hà bắt đầu mang nghệ danh Hà Mỹ Liên.

NS Hà Mỹ Liên và nhạc sĩ Thanh Sơn

Bà được khán giả yêu mến qua nhiều vai trong các vở: “Chiêu Quân cống Hồ”, “Ba con Nhền Nhện”, “Thương về quê mẹ”….

Năm 1965, nghệ sĩ Hà Mỹ Liên lập gia đình với một người Pháp làm việc tại Việt Nam. Vì nhiều lý do khác nhau, bà phải rời xa sàn diễn. Tuy vậy, bà vẫn cố gắng bám nghề bằng cách lập đoàn hát “Sao Ngàn Phương”, sau đó cùng với người em gái là nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân lập đoàn “Xuân Liên Hoa”.

Năm 1976, nghệ sĩ Hà Mỹ Liên theo chồng định cư tại Pháp. Đến năm 1978, anh em nghệ sĩ cải lương sinh sống tại Pháp đã liên lạc được với bà và từ đó bà bắt đầu trở lại sàn diễn. Sau này bà tái hôn với nhạc sĩ Thanh Sơn.

Trên đất Pháp, bà đã gầy dựng những suất hát mang ý nghĩa trở về với cội nguồn sân khấu, giúp cho nhiều diễn viên trẻ sinh ra và lớn lên tại Pháp hiểu về nghệ thuật cải lương.

NSƯT Thanh Kim Huệ, đạo diễn Thanh Hiệp và NS Hà Mỹ Liên trong suất diễn chương trình cải lương “Về nguồn” tại Pháp tháng 10 năm 2015 (ảnh Lê Hồng Phước)

Bà đã tham gia nhiều vở tuồng như: “Chiều về trên sông lạnh”, “Nước mắt người đi”, “Thuyền ra cửa biển”, “Huyền Trân Công Chúa”, “Lương Sơn Bá Chúc Anh Đài”, “Tấm lòng của biển”, “Con gái chị Hằng”, “Bông hồng cài áo”… 

Tiến sĩ Lê Hồng Phước và NS Hà Mỹ Liên

Về diễn xuất, nghệ sĩ Hà Mỹ Liên diễn theo lối tự nhiên, không màu mè. Bà đào sâu tính cách nhân vật, cộng với làn hơi ngọt ngào nên vai diễn nào cũng được khán giả khen ngợi.

“Hồi ấy, bà lừng danh với vai Thần Nữ trong vở tuồng “Thần Nữ Dâng Ngũ Linh Kỳ” đến mức đoàn Trăng Mùa Thu đăng bảng quảng cáo trước rạp Hưng Đạo ở Sài Gòn là “Thần Nữ Hà Mỹ Liên” bên cạnh “Kiều Nữ Bích Sơn” – NSND Lệ Thủy xúc động nhắc về kỷ niệm với người bạn thân.


Bài và ảnh: Thanh Hiệp