Chính phủ Pakistan có kế hoạch trục xuất hơn 1,4 triệu công dân Afghanistan không có giấy tờ sau ngày 1 tháng 11, và Liên Hợp Quốc kêu gọi nước này hoãn lại để tránh vi phạm nhân quyền.

Văn phòng Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền (OHCHR) cho biết trong thông cáo báo chí rằng họ “cực kỳ lo ngại” về thông báo trục xuất của Pakistan, khi hiện có hơn 2 triệu người Afghanistan không có giấy tờ đang sống ở đất nước này.

Trong số 2 triệu người đó, hơn 600.000 là những người di cư rời Afghanistan sau khi Taliban chiếm lại quyền lực vào tháng 8 năm 2021.

Một số trong những người sắp bị trục xuất bao gồm các nhà hoạt động xã hội, phóng viên, nhà bảo vệ nhân quyền, các quan chức chính phủ cũ và thành viên lực lượng an ninh.

Nhưng cũng có nguy cơ với phụ nữ và trẻ em gái, những người bị cấm được học tập ở cấp độ trung học và đại học, làm việc trong nhiều lĩnh vực và các khía cạnh khác của cuộc sống hàng ngày do chính sách áp đặt tại Afghanistan, bởi các nhà lãnh đạo Taliban.

Nếu Pakistan thực hiện trục xuất, OHCHR cho biết họ có thể phải đối mặt với nguy cơ vi phạm nhân quyền nếu bị trả về Afghanistan, bao gồm tra tấn, đối xử tàn nhẫn và vô nhân đạo và bắt giữ và giam giữ một cách tùy tiện.

Pakistan đã thông báo về việc sẽ trục xuất người Afghanistan không có giấy tờ vào ngày 3 tháng 10, và theo Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR) và Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), đã có một “sự gia tăng đáng kể” trong việc trục xuất người Afghanistan của Pakistan.

Liên Hợp Quốc cho biết trong một báo cáo từ UNHCR và IOM rằng số người Afghanistan đã chạy trốn khỏi Pakistan từ ngày 3 đến ngày 14 tháng 10 là 59.780 người, và 78% trong số những người trở lại Afghanistan đã nói rằng họ sợ sẽ bị bắt lại vì đã rời Pakistan.

“Khi hạn chót ngày 1 tháng 11 đang đến gần, chúng tôi kêu gọi các cơ quan chức năng Pakistan ngừng ngay việc trục xuất bắt buộc đối với công dân Afghanistan trước khi quá muộn để tránh một thảm họa nhân quyền,” các quan chức Liên Hợp Quốc cho biết. “Chúng tôi kêu gọi họ tiếp tục cung cấp bảo vệ cho những người có nhu cầu và đảm bảo rằng bất kỳ việc trở lại nào trong tương lai đều an toàn, có phẩm giá và tự nguyện và hoàn toàn tuân thủ luật pháp quốc tế.”

Liên Hợp Quốc cũng cho biết việc trục xuất hàng loạt hoặc bất kỳ việc trục xuất nào mà không có xác định tình trạng cá nhân sẽ vi phạm luật nhân quyền quốc tế, đặc biệt là Công ước chống Tra tấn và các Hình thức đối xử hoặc Trừng phạt khác là tàn nhẫn, vô nhân đạo hoặc làm mất phẩm giá.

Nó cũng cho rằng việc trục xuất hàng loạt khi mùa đông đang đến gần có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Afghanistan khi nước này đang vật lộn với tác động của một loạt trận động đất đã đổ bộ tỉnh Herat vào đầu tháng này.

Do các trận động đất, 1.400 người đã thiệt mạng, 1.800 người bị thương, và trong dân số 43 triệu người, gần 30 triệu người cần cứu trợ trong khi 3,3 triệu người bị di dời nội bộ.

“Chúng tôi nhắc nhở các cơ quan quyền lực hiện tại của Afghanistan về các nghĩa vụ nhân quyền quốc tế vẫn ràng buộc đất nước này và nghĩa vụ của họ trong việc bảo vệ, thúc đẩy và thực hiện nhân quyền,” tuyên bố cho biết.